Extreem in denkkracht en gevoelsleven

Is er een verband tussen hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit? Als orthopedagoog hoor ik in mijn praktijk veel verhalen van ouders. Over slimme kinderen die van jongs af aan extreme tactiele gevoeligheid laten zien.

Ouders voor wie het elke dag een strijd is om hun kind zijn tanden te laten poetsen, meisjes die alleen rokjes willen dragen en geen spijkerbroeken, kinderen die extreem last hebben van een onverwachts geluid.

Andere hoogbegaafde kinderen hebben een geweldige antenne voor sfeer en emoties. Vierjarige kinderen die hun moeder willen helpen: ‘Mam, je ziet er vandaag verdrietig uit. Wat is er aan de hand?’ Zijn slimme kinderen altijd hoogsensitief?

IQ en gevoeligheid

Jarenlange ervaring geeft mij aanleiding om een duidelijk verband te vermoeden tussen hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit. Uit de verhalen van ouders is steeds de rode draad dat hun slimme kind zo enorm intens leeft.

Alles lijkt zo extreem te zijn: de boosheid, de angst, maar ook de leergierigheid en het kunnen genieten van nieuwe dingen. Ook lijkt het erop dat hoe hoger de intelligentie van een kind is, hoe intenser het leven wordt ervaren en hoe complexer het gedrag van het kind vaak is.

Het ‘zijn’ van hoogbegaafde kinderen

Verschillende psychologen deden onderzoek naar dit verband. Tessa Kieboom, hoogleraar aan het CBO in Antwerpen, splitst de kenmerken van hoogbegaafdheid op in twee hoofdcategorieën die zij het ‘cognitieve luik’ en het ‘zijnsluik’ noemt.

Het cognitieve luik houdt in dat een kind beschikt over een zeer hoge intelligentie (>130), een zeer creatief vermogen en een enorme drang/motivatie om te leren.

Het zijnsluik bevat persoonlijkheidskenmerken die bijna alle hoogbegaafde kinderen in sterke mate hebben: perfectionisme, een sterk rechtvaardigheidsgevoel, hoogsensitiviteit en een kritische instelling.

Het snelle denkvermogen van hoogbegaafden, waardoor er zeer veel informatie tegelijk binnenkomt, zorgt ervoor dat een kind het leven zeer intens leeft.

Positieve Desintegratie Theorie van Dabrowksi

De Poolse psycholoog Dabrowski ontwikkelde zijn Positieve Desintegratie Theorie. Hij stelde door middel van vele gesprekken eveneens vast dat hoogbegaafdheid meer is dan een hoog IQ, maar dat er altijd sprake is van een extreme gevoeligheid op drie of meer van de volgende gebieden:

– Intellectueel: namelijk de geweldige drang om de waarheid boven tafel te halen op alle gebieden.
– Sensueel: namelijk op het gebied van smaak, geur en geluid.
– Verbeeldend: namelijk op het gebied van voorstellingsvermogen en fantasie.
– Psychomotorisch: namelijk een geweldige drang om te bewegen en het beschikken over enorm veel energie.
– Emotioneel: namelijk het feilloos aanvoelen van sfeer en emoties bij anderen en bij zichzelf.

Ouders in mijn praktijk herkennen hun kinderen stuk voor stuk in dit rijtje. Het interessante is dat hoogsensitiviteit over het algemeen vooral geassocieerd wordt met het emotionele en sensuele. Echter ook het intellectuele, psychomotorische en verbeeldende zijn gebieden waarop een kind zeer intens en gevoelig kan zijn.

Herken jij jouw hoogsensitieve kind in bovenstaande beschrijving? Stuur dit blog gerust door aan andere ouders die baat kunnen hebben bij deze informatie.

Deze blog is geschreven door Willemien Schollaart van Adviesbureau Dotado. Willemien is Orthopedagoog en gespecialiseerd in hoogsensitieve hoogbegaafde kinderen.