Hoogsensitieve kinderen opvoeden is niet altijd even makkelijk. De diepgaande verwerking van informatie maakt hoogsensitieve kinderen namelijk extra opmerkzaam en dat kan leiden tot intense emotionaliteit en overprikkeling.
Dit goed kunnen opvangen vergt toewijding, heel veel geduld, doorzettingsvermogen, vertrouwen en een puur hart vol onvoorwaardelijke liefde.
Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat 15 tot 20 procent van de kinderen hoogsensitief is. Van nature beschikken deze HSK’s over een zeer gevoelig afgesteld zenuwstelsel waardoor zij heel ontvankelijk zijn voor indrukken en deze diep in het brein registreren en analyseren.
Net als orchideëen hebben hoogsensitieve kinderen meer aandacht en verzorging nodig
Ze worden ook wel ”orchidee” kinderen genoemd. Een treffende metafoor van Hoogleraar pedagogiek Geert Jan Overbeek die benadrukt dat HSK’s, net als deze delicate bloem, meer aandacht en verzorging nodig hebben om te kunnen groeien en bloeien.
Hoe help je hoogsensitieve kinderen in een wereld vol prikkels? Hun gevoeligheid voor wat er om hen heen gebeurt, in de directe omgeving of op wereldniveau, maakt hen namelijk kwetsbaarder dan gemiddeld sensitieve kinderen; de zogenaamde paardenbloemen die wel tegen een stootje kunnen en vrijwel overal gedijen.
Onverwachte veranderingen en grote gebeurtenissen kunnen HSK’s dus enorm overweldigen. Het goede nieuws is gelukkig dat orchidee kinderen méér profiteren van een omgeving die hen ondersteunt en waar ze tot hun recht komen.
Hoogsensitieve kinderen vragen een andere aanpak
Dat betekent dus dat je, met de juiste sleutels op zak, wel degelijk een groot en positief verschil kunt maken in het leven een HSK. Want om je weg te vinden in een wereld die bol staat van prikkels en indrukken, zonder dat dit inboet aan mentale veerkracht, is voor een orchidee kind een hele opgave.
Daar heeft het hulp bij nodig. Het vergt een passende aanpak zowel thuis als op school die ik Hoogsensitief Opvoeden noem (als in Onvoorwaardelijk & Puur voeden😉). Een orchidee heeft nu eenmaal andere behoeften dan een paardenbloem. Daar op afgestemd zijn als ouder en leerkracht heeft in mijn optiek de hoogste prioriteit.
Als Coach én HSP mama ben ik inmiddels gepokt en gemazeld als het aankomt op de ‘’handleiding’’ van mijn eigen 2 begaafde, hoogsensitieve zoons van inmiddels 10 en 13. De één introvert, behoedzaam en kijkt de kat uit de boom (70% van de HSK’s). De ander extravert, wilskrachtig en stapt makkelijk overal op af (30% van de HSK’s).
Totaal verschillend qua karakter maar beiden beleven de wereld intens en zijn op hun eigen wijze heel gevoelig, complex en kwetsbaar. Het bijzondere is dat ze beiden een deel van mijzelf vertegenwoordigen…ik noem ze mijn zon en mijn maan. Allebei schijnen zij hun licht maar op een eigen unieke wijze.
Steun, sturing en stimulering – als een Sherpa in de achterhoede
Misschien is het dat ik zoveel van hen in mijzelf herken dat ik automatisch goed kan intunen op wat zij nodig hebben en hun fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel zodanig weet te voeden dat ze kunnen opgroeien als gelukkige gevoelige kinderen.
Met ups en downs natuurlijk want het leven is niet altijd eerlijk en prikkels zullen er altijd zijn. Daar mogen zij mee leren omgaan op een manier en tempo dat bij hen past waarbij ik als een sherpa in de achterhoede mijn steun, sturing en stimulering bied zodat ze zich altijd veilig voelen.
Want veiligheid is een voorwaarde om je te kunnen ontplooien, zeker als je hoogsensitief bent en je voelsprieten zijn afgestemd op het detecteren van gevaar. Ook ik heb daarin soms, met al mijn ervaring en diploma’s op zak, mogen ervaren wat wel en niet werkt. En nog ben ik niet uitgeleerd want iedere situatie is anders en geen hoogsensitief kind is nu eenmaal exact hetzelfde. Ook de mijne niet.
Doe wat werkt in de begeleiding van jouw gevoelig kind
Toch is er een aantal basisvaardigheden dat mijns inziens onontbeerlijk is in het begeleiden van het opgroeiende gevoelige kind. Vaardigheden die werken en rust in je gevoelig gezin zullen creëren.
Als je daar meer over wilt weten, schrijf je dan gerust vrijblijvend in voor mijn gratis online cursus “De 7 sleutels voor een betere begeleiding van jouw gevoelig kind”. Het zijn inzichten en handvatten die ik met succes heb toegepast bij mijn eigen mini me’s en ik durf te zeggen dat ik er de vruchten nog steeds van pluk.
‘’Doe wat werkt’’ is mijn gevleugelde uitspraak, ook als dat misschien niet altijd even gangbaar is in de ogen van de buitenwereld.
Laat je dus niet van de wijs brengen door goedbedoelde adviezen van buitenstaanders die je mogelijk onzeker maken als ouder. Jij bent degene die jouw gevoelig kind het beste kent en diep van binnen weet wat het nodig heeft.
Volledig durven vertrouwen op je gevoel en je laten leiden door je intuïtie is wat mij betreft dan ook echt de eerste stap om het roer om te gooien naar meer balans en harmonie.
Een orchidee heeft heel veel liefde en aandacht nodig om de mooiste bloemen te laten ontluiken. Dat lukt niet met je hoofd, dat kan alleen met je hart.
Voelen als voorwaarde voor verbinding met jezelf
HSK’s leven onbewust veel in hun hoofd en zijn gemakkelijk verbonden met dat wat zich aan de buitenkant allemaal afspeelt. En daar waar ze aan denken, zijn ze met hun aandacht.
Hierdoor raken ze het contact met het hier en nu gemakkelijk kwijt en voelen ze niet meer wat ze nodig hebben om hun overspannen voelsprieten te bedaren.
Aandachtig bij jezelf leren zijn is echter een voorwaarde om je weer te kunnen verbinden met je authentieke IK, zodat je kan aangeven wat je nodig hebt en loslaten wat je niet dient.
Ik schreef er het breinrijmpje ‘’Laat maar los’’ over dat nauw aansluit bij een ontspanningsoefening die ik hieronder met je deel. Deze oefening kan je inzetten om je gevoelig kind te helpen als het zich in een kolkende zee van emoties bevindt en niet meer helder kan denken.
Zo heb je altijd een interventie bij de hand die werkt en niks kost behalve aandachtig bij het proces zijn.
Zeker op moeilijke momenten of als je kind overspoeld is geraakt door een situatie (welke dan ook) kan je adem je redding zijn.
Voor je kind maar ook voor jou. Het is wat mij betreft dan ook 1 van de meest ondergewaardeerde maar tevens beste strategieën om uit het hoofd te komen (waar de stress zich opbouwt) en in je lijf te landen (waar de stress kan worden afgevoerd).
Bewust ademen om direct te ontspannen met je hoogsensitieve kind
Bij voorkeur doe je deze simpele maar effectieve oefening in een prikkelarme omgeving en vraag je je je kind de ogen sluiten voor optimaal effect (maar laat het los als het dit niet wil en doe wat werkt weet je nog;-).
Het is zinvol om je kind in kleermakerszit op de grond te laten zitten of op een stoel met de billen stevig op de zitting en de voeten plat op de vloer. Dit zorgt voor goede gronding en bovendien geeft het lichaam zo een signaal af aan de hersenen dat het veilig is. Bij een jong kind adviseer ik je het op schoot te nemen en het samen te doen.
- Adem vervolgens een paar minuten of zolang als nodig bewust en kalm in door de neus en twee keer zo lang uit door de mond.
- Let erop dat de schouders ontspannen omlaag hangen en je kind bij het inademen door de neus de buik uitzet als een ballon die je opblaast.
- Leg ter ondersteuning (indien je kind dit toelaat) een hand op de buik, ongeveer 1 cm onder de navel. Zo kan jij voelen of je kind goed ademt en kan je kind voelen waar het heen moet ademen.
NB: De buikademhaling zorgt ervoor dat de longen helemaal open kunnen staan om alle zuurstof op te nemen. Op deze manier verandert de samenstelling van het bloed en kunnen de stresshormonen afnemen waardoor je kind zich steeds kalmer zal gaan voelen.
Het is eigenlijk heel simpel, maar vaak vergeten we (zeker als we zelf ook overprikkeld raken door de intense reacties van onze gevoelige kids) het toe te passen…terwijl daar de oplossing ligt.
Als mijn HSP jongens even in de stress schieten, is dit mijn favoriete oefening die ik samen met ze doe of ik gebruik 1 van de andere leuke ademstrategiëen uit mijn mini-ebook De kracht van Aandacht.
Met de flashcards visueel in de hand wordt het nog makkelijker om met volle aandacht present te zijn, zonder woorden.
Alleen maar ademen, meetellen en volgen met de wijsvinger…in en uit…even alles loslaten op het ritme van de adem.
Precies zoals beschreven in het breinrijmpje dat je kunt voorlezen en bedoeld is als herinnering voor je kind zodat het altijd en overal zelfstandig weer tot rust kan komen…Je adem heb je immers altijd bij je;-)
Laat je me weten wat het voor je doet?
PS: Volg me voor meer tips op de FB pagina van Gevoelig Kind (62000+ volgers).
Het blog ”Hoogsensitieve kinderen begeleiden in een wereld die intens overweldigt” is gebaseerd op mijn artikel in de Wintereditie 2022 “Angst & Stress” van Pure Child Magazine.
